پایان نامه مبانی اطلاح نژاد آبزیان (كارشناسی شیلات)

مقدمه

اهمیت اصلاح نژاد ماهیان و مقایسه آن با اصلاح نژاد دام و طیور – تأثیر آن در زندگی كنونی و اهداف كلی اصلاح نژاد ماهیان طبیعت و ساختمان ژن، موتاسیون ها و ژن های كشنده ، حتی سلول های تناسلی و انواع كروموزوم ها –اثرات فنوتیپی ژن ها مثل اثر افزایش ژنی، ارزش ژنتیكی و روش های برآورد آن ، تركیب ژنتیكی یك جامعه و عوامل مؤثر در تغییر فراوانی ژن‌ها – قانون هاردی واینبرگ و كاربرد آن در اصلاح نژاد ماهیان، وراثت پذیری و روش های تعیین آن، براورد وراثت پذیری ، سرعت رشد و افزایش روز افزون ، بهگزینی و انواع آن ، روش های انجام برگزینی ، مبانی ژنتیكی آمیزش خویشاوندی و موارد استفاده از آن، روش های انجام بهگزینی ، روش اندازه گیری خویشاوندی، كلیاتی در خصوص به وجود آوردن افراد سرآمد(نخبه) NICK و Line - دو رگه گیری (Hybridization) و اهمیت و كاربرد آن ، روش های تشخیص ماهیان دو رگه از والدین – تعریف هتروزیس و معرفی فرمول آن =Heterosis  دو رگه برتر Hybridviger ،عقیم سازی (استریل كردن) Strilization ، نرسازی ، ماده سازی ،تریپلوئیدی و تتراپلوئیدی ، تعیین جنسیت ، توارث وابسته به جنس ، برآورد ارزش ژنی ، هم بستگی بین صفات – محاسبه بهگزینی بر اساس شجره نامه .

قسمتی از متن:

محاسبه فراوانی ژنی در جمعیتی كه غلبه ژنی در آن وجود ندارد.

برای محاسبه نشان دادن فراوانی یك ژن در یك جمعیت بهتر است از یك جمعیت آلل كه بر هم غلبه ندارند استفاده كنیم چون در این حالت می توان ژنوتیپ را حتی از روی فنوتیپ وضعیت ظاهری مشخص نمود .

مثال : ژن های كنترل كننده رنگ در ماهی قزل آلا می باشد.

اگر فرض كنیم در یك جمعیت كوچك از ماهی قزل آلا 100 عدد كل جمعیت باشد، 50 عدد آن رنگ طبیعی و 40 تا رنگ بینابینی (ابرش)‌ و 10 تا طلایی است. فراوانی ژن های طبیعی كه با R نشان می دهیم .

rr = طلایی                          Rr= ابرش 40                   RR= طبیعی 50

فراوانی ژن و ژنوتیپ در تعادل ها روی واینبرگ :

در یك جمعیت با تعادل ها روی واینبرگ كه در آن جمعیت بسیار بزرگ است ، آمیزش های تصادفی وجود دارد و عدم وجود نیروهایی كه فراوانی ژن ها و ژنوتیپ ها را تغییر می دهد . برای یك آلل می توان فراوانی ژن و ژنوتیپ را كاملاً مشخص نمود و ارتباط بین آن ها را برقرار كرد.

مثال :

در یك جمعیت اگر ژنوتیپ  BB و Bb  و bb داشته باشیم ، در حقیقت فراوانی ژنوتیپ ها بر اساس فرمول ریاضی قابل تعمیم خواهد بود.

به عبارت بهتر دیگر فراوانی ژن B را با P نشان دادیم و b را با q نشان می دهیم . در مجموع بر اساس اصل احتمالات فراوانی                                                                

و مجموع این ها برابر با 1 است .

3- فراوانی آلل

در بسیاری از مواقع فقط به محاسبه فراوانی ژن و ژنوتیپ نمی پردازیم ، بلكه محاسبة فراوانی آلل ها نیز برای ما اهمیت دارد، بر اساس فرمول زیر می توان میزان فراوانی یك آلل را به دست آورد.

تعداد كل جمعیت =   N      تعداد افراد ناخالص =¹ n         تعداد افراد خالص= n

مثال :

فرض كنید در یك جمعیت ماهیان قزل آلا 360 عدد خالص به صورت طبیعی GG باشند 160 تا از این ها به صورت طبیعی َ GَG و 480 ابرش َ GG باشند (مجموع 1000 عدد ) فراوانی آلل های  G و َG را به دست آورید.

ژن های كشنده : Lethal Genes

بعضی از ژنوتیپ ها به خصوص در حالت های خاص می توانند سبب مرگ در فرد شوند به این ژن‌ها، ژن‌های كشنده می گویند. ژن های كشنده در بسیاری از موجودات به اثبات رسیده اند اما در ماهیان شاید كمتر مورد مطالعه قرار گرفته اند . مهم ترین ژن های كشنده عبارتند از:

الف) ژن های كشنده بارز در ماهی تیلاپیا

در تلاپیا ، معمولاً شكل و حالت پشت بدن را ژن های مختلفی كنترل می نماید اگر حالت طبیعی داشته باشد ژن ها را به صورت مثبت نشان می دهند (+)

اما یك ژن دیگر به نام ژنS  نیز در این امر دخالت دارد، در حالتی كه یك ژن S و یك ژن طبیعی با هم در یك آلل قرار گیرند حالتی به نام پشت زمینی Saddle bacit در ماهی ایجاد می گردد. این امر به دلیل جوش خوردن 5 مهره اول به صورت غیر طبیعی به یكدیگر است . اما این ژن كه یك ژن كشنده بارز می باشد در حالت خالص (SS) موجب مرگ ماهی می شود. بنابراین از آمیزش 2 ماهی تیلاپیا كه ژن های هتروزیگوس دارند (+S) ژنوتیپ های زیر مشاهده می شود.

(مرگ  SS                        پشت زمینی     + S                     پشت طبیعی  ++)

ب) در ماهی كپور كه حالت سركوب كننده دارد.

در ماهی كپور الگوی فلس به وسیله ژن های N و S كنترل می شود. این ژن ها فنوتیپ های خاصی ایجاد می نمایند. به طوری كه بر روی هم نیز تأثیری گذارند ، برخی از ژن ها حتی حالت سركوب كننده دارد. در این حالت ژن N یك جایگاه اپی ستازیك و یژه و كشنده از خود ظاهر می سازد و در حالت خالص كشنده است. اما ژن S به خوبی داشتن فلس را كنترل می كند و حتی می تواند ژن N  را تغییر دهد.

به عبارت كلی حالت های مختلفی از ژن ها را در كنار یكدیگر می توانیم داشته باشیم. ژنوتیپ و فنوتیپ حاصله به شرح زیر است، نكته مهم آن كه هر گاه ژن N به صورت خالص یا هموزیگوت (NN) قرار گیرد مرگ كپور حتمی است .